O que fica fóra, de Manuel Rivas

Tal e como o filólogo Aníbal Otero, a quen se lle dedica este libro, apañaba fonemas no 36, polo que foi detido e condenado a morte, Rivas apaña o que somos e constrúe unha cartografía particular e colectiva con milleiros de impresións dixitais aquí e acolá.

Por Ramón Nicolás / Caderno da Crítica

Hai algúns meses, nun debate sobre un premio de poesía, Antía Otero —unha das editoras de Apiario xunto con Dores Tembrás— defendía a tese de abrazar, e argumentaba con convicción, aqueles orixinais que, dalgunha maneira, chegaban dentro e dicían algo, isto é, aqueles que procuraban conmover o espírito.

Esa mesma sensación é a que inunda a un a ter nas mans O que fica fóra, de Manuel Rivas. Un libro de poemas, abofé, pero algo máis, pois son estas unhas páxinas que van alén da creación literaria e que conxugan, tan infrecuentemente por desgraza, a palabra cos expresivos manuscritos e intervención plásticas do autor de maneira que todo adquire outra dimensión.

Mais…, que se nos ofrece neste libro? Non dubido que a expresión diáfana —outra máis— do que unha perspectiva única como a que atesoura Rivas encarreirou antes ao que chamaba “voces baixas” e que agora orienta, con igual fortuna, á relevancia que encerra o de fóra, isto é, articula un exercicio que pon de relevo, á mantenta, o que estamos afeitos a ignorar, ou o que adquire a fasquía de marxinal: o que alenta nos arrabaldes, aquilo que xamais estará no centro.

Tal e como o filólogo Aníbal Otero, a quen se lle dedica este libro, apañaba fonemas no 36, polo que foi detido e condenado a morte, Rivas apaña o que somos e constrúe unha cartografía particular e colectiva con milleiros de impresións dixitais aquí e acolá.

O escritor colleita anacos de vidro e de memoria cos que espella esta nosa «terra de ninguén» alimentada co «protesto dos mortos» e co «éxodo en celo»; ese mar de nós que singran «balsas de almas retorneadas»; esa «lingua toupa» que voa; eses territorios que nos son familiares, esas etnografías que completa por veces con haikus brillantes, case aforismos, e que quedan, tras lelos, cimbrando no ar. Tamén hai ocasión para sentirmos o que pode ser a morte, a fosforescencia metafórica do vagalume ou lembrarnos a importancia desa liña do horizonte manuelantoniana que desde hai tanto tempo nos están a furtar.

Que enorme resulta a boca da literatura que nos obsequia Rivas, que gran sorte podermos sentila tan preto.