Por Ramón Nicolás / Caderno da Crítica
Reorganizando a biblioteca nestes días de certo vagar dei cun exemplar, sepultado entre outros moitos, de Marxes. Guía ilustrada do Vigo rebelde que lin hai xa varios meses e ao que lle debía unhas palabras. É un libro de carácter atemporal polo que, nestas dinámicas en que as novidades desaparecen a toda présa dos escaparates e dos fondos das librarías, agardo que a este volume non lle ocorra o mesmo que a tantos outros. Non o merece.
Un libro atemporal, dicía, válido e operativo para informarse e gozar coas historias que contén. É probablemente un libro preciso, ou máis preciso aínda en datas coma as actuais, cando as luces parecen querer cegarnos, para divulgar e axudar a convencer da existencia dun patrimonio cultural, literario, histórico e sociolóxico que inflñúe na idiosincrasia dunha cidade que chanta as súas raíces de vello e que cómpre coñecelo e respectalo.
A este labor puxéronse Xurxo Martínez, coa palabra, e David Rodríguez, responsable do corpus de ilustracións, e o resultado non pode ser máis suxestivo. Velaquí, así pois, un repaso iluminador que explora as dimensións dos avances de carácter social que foron xerándose ao longo do tempo e que asentaron, dalgún xeito, as peculiaridades da cidade a través da reconstrución, en corenta achegas, que se fai da biografía de xentes, de espazos ou de acontecementos fundamentalmente protagonizados por xentes anónimas e populares que, en tantos casos, nin mereceron ata agora ningunha consideración nos libros de historia local ou galega. Un Vigo diferente do que hoxe teiman en nos amosar: unha cidade reivindicativa, solidaria, poboada por persoas que tiveron que acaroarse en tantas ocasións á resistencia e que se articula en forma de guía, operativa para ler ou, se se quere, para percorrer a pé eses espazos e coñecer sobre o terreo as historias que se describen. Do Castelo do Penço ao café De Catro a Catro, da folga do 72 aos capítulos centrados na Guerra Civil, do Bou Eva a Chano Piñeiro, de Lugrís ás mulleres de Álvarez, de Gómez Román a Enrique Heraclio Botana, do Colexio Alemán a Olimpia Valencia, da Fundación Penzol ao Padre Seixas, da memoria de Reboiras a María Araújo, entre outros moitos capítulos. Hai moito onde escoller: historias individuais e colectivas para informarse e aprender a través dunha prosa creativa ficcional en que sobresae, ao meu ver, a súa polifonía, o abano plural de perspectivas narrativas e o uso dun rexistro expresivo rico e, en moitas ocasións, afastado á mantenta da rixidez normativa.
Como afirma Manuel Bragado nun sentido e indispensable prólogo desta obra: “Benvida esta guía única e singular da cidade atlántica de ferro e mel, da cidade portuaria acolledora, celme e cifra da Galicia contemporánea, amante da ansia perdida”.
Se el primero en comentar