Najla Shami: “Precísase dunha reestruturación total das condicións de traballo para poder vivir deste oficio con certa dignidade”

Cando a música me move non entendo nin atendo a estilos así que sempre disfrutei moito  tanto de cantar acid-jazz como de interpretar un chorinho

Por Angelo Nero

Se procuras na súa biografía na Galipedia atoparás baixo a súa foto, na que aparece con ese sorriso cálido que é quen de derreter un iceberg, no Culturgal do 2012-, as tres bandeiras que ondean na súa alma: a galega, a arxentina e a palestina. Naceu en Compostela, pero dende o berce bebeu as melodías salgadas do Mediterráneo e do Atlántico, pois ven sabe que o mar, como o vento, non ten fronteiras, e as tres culturas foron tecendo na súa pel unha sensibilidade pouco común para mesturalas.

Dende moi nova comezou a estudar música e a cantar, -diríase que aprendeu a cantar como o resto do mundo aprende a camiñar, por instinto-, “afondando na técnica vocal e na súa pedagoxía”, viaxando na procura de sons e olladas distintas a Oriente Medio, Latinoamérica e Europa.

Najla, en 2003 gravas o teu primeiro disco con Cinnamon Gum, “The past to come”, iniciando unha serie de concertos por toda Galicia e por Madrid, chegando a compartir escenario coa banda mexicana Volován ou mesmo con Manu Chao. ¿Como foi ese primeiro proxecto no que comezaches a procurar o teu camiño no mundo da música?

Que bon que me fixeches lembrar esa etapa. Nunca ninguén me preguntara por ela. Na verdade, ao inicio penso que o que realmente me ten movido a cantar é o feito de compartir nesta linguaxe cos músic@s que vou coñecendo. Cando a música me move non entendo nin atendo a estilos así que sempre disfrutei moito tanto de cantar acid-jazz como de interpretar un chorinho. Para min aquela foi unha etapa de absorción que aínda non rematou haha. Paseino realmente ben e aprendín sen medida. Dinme conta que a procura do camiño é o camiño mesmo.

Os vieiros da música leváronte do acid-jazz de Cinnamon Gum ós ritmos electrónicos, a música negra e mesmo ó rap con Safari Orquestra, un colectivo sonoro onde estaban os Skornabois, Emilio López e Xermán Viluba, Laura Romay de Holywater ou Arturo Vaqueiro de Humanoid, e despois de gravar maquetas, recopilatorios e tributos (a Andrés do Barro e ós Diplomáticos de Monte Alto), sae á luz, no 2010, o disco “Ben Deitei”, onde se recorren diversos paisaxes sonoros, dende o soul ata o trip hop, con referencias claras a Massiva Attack, Youssou N’Dour ou Aretha Franklin. ¿A mestura de sons tan diversos estaba xa no teu adn ou foi algo que Safari Orquestra, onde eran tan variadas as influencias, fixo agromar?

Sempre estivo aí. Fun (e son! haha) una cativa que acordaba cunha canción de Fairouz de mañá, ía á coral do pobo interpretar coas querides señores de TaboadaLas tardes de otoño”, recibía aulas de gaita e tocaba oHino do antergo reino de Galicia” nas procesións esquivando as bostas de vaca co meu sapatiño baixo, cantaba cancións de Michael Jackson ou Antonio Vega cos meus irmáns ou aprendía todos os temazos do Xabarín Club. Deixo moitas no tinteiro! O meu camiño musical ten a forma da miña propia curiosidade.

Xunto co guitarrista Héctor Lorenzo formas, en 2013, o dúo Lobalú, editando, como o anterior en Inquedanzas Sonoras, cunha ducia de temas en galego, entre a música de raíz , o jazz e as melodías brasileiras, con achegas de Quim Fariña, Sérgio Tannus ou Miguel Queixas. Eu descubrinte cantando con Héctor, e semellaba que había unha química especial entre a túa voz e as cordas da súa guitarra.

Héctor é o meu irmán, a persoa que me ensinou a ser a compañeira que son actualmente cando traballo. Tiven o mellor dos mestres.

Curtinme con el en infinidade de escenarios e compartimos mil e unha. É un tesouro para min a nosa historia. Penso que esa enerxía tan sinxela e honesta que tiñamos xuntos era algo que se percibía con facilidade e construía unha ponte tan fermosa e transitábel entre o público e máis nós que cada concerto era algo que era unha sorte vivir.

Todos os pasos son importantes, os de formiga e os de xigante, mais penso que entre estes últimos, na túa carreira, foi o lanzamento do teu primeiro traballo en solitario, “Na lingua que eu falo”, un disco libro, editado por Galaxia en 2013, no que afondas no universo poético de Rosalía. ¿Como se xestou este precioso traballo, que viviu acompañado dun aporte audiovisual realmente notable, como en “Negra Sombra”?

A proposta de Galaxia chegoume nunha etapa na que me atopaba perdida. Vivo estes ciclos constantemente, cando entro nun momento vital no que teño a necesidade de incorporar novos sons ao meu imaxinario. Penso que por eso tardo tanto en publicar os meus traballos haha. Chegar leva un tempo que adoro darme tanto como doe, polo que a proposta foi coma unha búsola marcando o rumbo.

Non foi o meu proceso máis sinxelo na verdade. Debulleime moito.

Escoitando a Najla Shami cantando a Rosalía semella que as fronteiras esvaecen, e as súas raíces non lle impiden voar, como voan os versos da nai das nosas letras na súa voz salgada. ¿Foi doado meterse na pel de Rosalía para converter en canción os seus poemas?

Hai algo que me diferencia enormemente dela: a querenza pola vida, polo que aínda que sinto lexítimo e cheo de xenialidade todo o que está depositado en cada un dos seus versos hai pasaxes que non conseguín vestir, pois eu preciso espirme primeiro e logo vestir o que musico e canto.

En “Ela sabe a sol”, o teu último disco, hai un gran traballo na feitura das texturas que forman cada canción, un precioso tapiz de sons nos que participaron un cardume de músicos que convén reivindicar, comezando por Pedro Pascual, que tamén é produtor deste traballo. Tamén é, máis aínda tratándose dun disco-libro, moi importante a achega literaria de Yolanda Castaño, no prólogo, ás fotografías de Mara Saiz, e a maquetación de Hayat Hussein. Semella que hai unha forte pegada feminina en “Ela sabe a sol”. A impresionante carta de presentación deste disco foi un impresionante vídeo-clip, onde estiveches acompañada pola deslumbrante bailarina Naira Akinwale, máis foron moitas as persoas que participaron nese fermoso traballo gravado na praia de Nerga.

Neste disco hai una viaxe ás túas raíces orientais, unha viaxe ó teu interior, onde aniñan os ecoares dunha terra afastada, que te procuraban, máis tamén hai unha viaxe física, a Xordania e Palestina, onde fuches ó encontro dunha cultura que aínda reservaba moitas sorpresas para ti. ¿Como foron esas viaxes, as interiores e as exteriores, e quen, a quen fuches atopando no camiño?

Uf! É longo de contar! Penso que a resposta está meridianamente explicada no Epílogo de Ela Sabe a Sol, así que convido aes lectores desta entrevista a mergullarse no seu universo e descubrila por mesmes.

Durante o confinamento fomos moitos os que levantamos ó ánimo cos teus concertos gratuítos polas redes. ¿Saíu este proxecto da necesidade de seguir conectado co teu público, ou so quixeches poñer o teu grao de area para aliviar aqueles momentos de incerteza e mesmo de dor?

As dúas respostas son afirmativas e non excluíntes, necesidades que continúo a ter a día de hoxe, conectar con quen escoita desde un lugar de min mesma máis honesto cada día e aliviar a incerteza, a dor ou despregar outras emocións. Son cousas que habitan en nós en cada estadía da vida e conforman o motor comunicativo e creativo.

O sector da cultura foi un dos que máis sufriu coas restricións xeradas pola xestión da pandemia, ¿pensas que as administracións publicas están realmente atallando a problemática dun sector tan golpeado por esta crise económica, derivada da situación sanitaria?

O sector cultural ten unha problemática que ven arrastrando desde fai moito tempo e que simplemente a pandemia colocou no punto de mira. Precísase dunha reestruturación total das condicións de traballo para poder vivir deste oficio polo menos con certa dignidade.

Se el primero en comentar

Dejar un Comentario

Tu dirección de correo no será publicada.




 

Este sitio usa Akismet para reducir el spam. Aprende cómo se procesan los datos de tus comentarios.