Por Angelo Nero
Citámonos unha tarde de verán no seu barrio, o Casco Vello de Vigo, na fermosa Praza dos Pescadores, onde se atopa un deses lugares de referencia da cidade, o Edra, vinte anos resistindo, a pesares de que agora está ameazado polos plans dun concello que di apostar pola rehabilitación do Casco Vello, máis sen ter en conta a opinión dos seus veciños. O Edra foi punto de encontro de músicos, poetas e activistas sociais, pois o lugar, especialmente a súa terraza, é propicia para a conversa. Así que non podía haber mellor espazo para conversar con Su Garrido, unha das voces imprescindibles da cidade, do pais…
A música levouna a Europa e a América xa moi noviña, primeiro co grupo tradicional Lembranzas Galegas, e logo con Sonhos. En 2012, “despois de traballar en mil cousas e tocar en mil bandas, deixeino todo e marchei a Dublín tocar na rúa”, dixo, no que semellaba o comezo daquel filme mítico, “Once”, aínda que penso que non foi detrás da estela de ningún Glen Hansard, a pesares de que sei gusta moito da súa música. Tamén lin nalgures que quen máis lle influíu foi Caetano Veloso, co que tivo unha especie de “revelación” nun concerto en Castrelos, e que a fixo decidirse dedicarse a isto da música.
Cóntanos Su, ¿como foi ese camiño, que te levou dende Vigo ata Dublín, a través da bossa nova de Caetano? Semella un camiño fermoso, pero seguro que non foi todo como nas películas…
Tería que puntualizar: de Traspielas a Vigo, a Santiago, a Granada, a moitos sitios, e despois a Dublín. ¿Cómo foi? Desde logo que foi sen planificar, iso seguro, eu comecei a cantar de moi noviña, coa miña avoa, e sempre seguín cantando. Fixen cousas, aparte, pero sempre, sempre, seguín cantando, e logo comecei a tocar a guitarra, tamén, no conservatorio, e nunca deixei de facelo. Despois estudei Historia da Arte, Historia das Ciencias da Música, pero sempre o fío condutor é a voz, tamén a palabra, un pouquiño todo iso. Pero nunca o planeei, pero sempre, todo o que fixen, sempre me levaba ó mesmo. Carreiras, lugares, ata persoas, todo me encamiña a seguir cantando, entonces, hai que seguir o corazón. Non hai outra.
En 2015, a volta da túa experiencia irlandesa, xuntácheste coa chelista Margarida Mariño, para formar o dúo Treme, co que editaches, mediante unha campaña de micro mecenazgo, o álbum “Mundo Ideal”, onde mesturabades, penso que dun xeito delicioso, as vosas influencias particulares, dende Radiohead ata Joao Gilberto. E onde, algo que xa é característico do teu imaxinario musical, a poesía ten unha presenza notable: Jaime Gil de Biedma, Paula Meeha, Keith Payne, e tamén hai moitas letras túas, ata unha cantiga que te aprendeu a túa avoa, e mesmo una homenaxe improvisada a David Bowie. Fálanos un pouco deste disco, e da súa proxección, e, por certo ¿o nome do grupo ten algo que ver coa, para min, fantástica serie creada por David Simon, e ambientada en Nova Orleans e na súa música?
Pois xa non me acordaba desa homenaxe a David Bowie, é verdade. Porque eu creo que acabamos ese disco o día que Bowie morreu, en xaneiro de 2016. Margi e eu coñecémonos aquí, en Vigo, eu tocaba tódalas semáns nun local marabilloso, A Casa de Arriba, que está en Churruca, e fixemos este dúo, que foi moi bonito mentres durou, e si, as nosas influencias viñan de todas partes. E despois decidimos seguir con carreiras en solitario, cada unha fai as súas cousas, Margi fai música electrónica, ten un proxecto moi bonito, con chelo e electrónica. Eu seguín pola miña conta, pero entón mesturabamos un pouco de todo. Foi breve, pero foi intenso.
O nome pensouno Margi, e non viña tanto pola serie, que tamén –a min a serie encántame, de feito debe ser das poucas ou pouquísimas series que eu vin completamente, unha foi Twin Peaks e a outra Treme-, pero en este caso tamén tiña que ver coa miña voz e coas cordas do chelo, que tremen, que ten esta reverberación, e ía un pouquiño máis por aquí. E tamén coa sensación física de cando tes frío. Era un dúo acústico, con cancións moi a flor de pel, e viña por ahí, pero o da serie, por min encantada si me relacionan con ela, pero non temos moito que ver coa música de New Orleáns. Gustaríame crer que si, pero non temos. A banda sonora é fantástica, e é das series que podería volver a ver. Sen dubida.
En 2018 editas un traballo en solitario, “Quedo a vivir aquí”, mesturando bossa nova, jazz, folk, con moitas chiscadelas ó pop tamén, e un xogo de loops que xa é unha sinal de identidade túa. Hai todo un universo musical neste disco, de Irlanda a Brasil, máis tamén unha reivindicación das túas raíces, desa Traspielas onde medraches, escoitando as cantigas da túa avoa…
Si, hai un montón de cousas, porque eu supoño que son así, e as cousas cheganme de moitas partes, e eu canalízoas a través da voz, pero as influencias son moitas. E chamase “Quedo a vivir aquí” por un libro de Iolanda Zuñiga, que se chama “Amor Amén”, e hai un fragmento que lle da o nome ó disco, que repite moitas veces “quedo a vivir aquí”, e era un pouco porque tamén nese momento decidimos quedar a vivir aquí, por un espazo de tempo máis longo do habitual en nós, pero sempre, como na portada do disco, cunha porta aberta, eu sempre preciso ter unha porta aberta, para estar aquí, pero para estar afora, que é algo que logro moito a través da literatura, viaxando, a través dos libros, co que logro estar en moitos sitios. Tamén o da porta aberta, o de “Quedo a vivir aquí”, viña por algo que me contou un amigo de Irlanda, Teo, poeta, que me dixo que cando un canta, recita, o di algo co corazón, de verdade, ábrese unha porta, e os que non están con nós, entran, e quedan con nós para que esa mensaxe sexa máis forte, chegue a máis xente e se escoite de verdade. E eu creo nesa porta aberta, que é o que me fai seguir e seguir, e ser terca, porque se non, non sei… Eu creo nesas portas que se abren, creo que cando a xente fai algo de verdade, tes o apoio da xente que xa non está fisicamente, e creo que estás facendo o correcto. E si en algo teño seguridade, que non a teño en case nada, e niso, que a xente que te quere, cando estás facendo algo de verdade, está aí, contigo. Entón é esa porta da que fala Teo, que se abre cando dis o que tes que dicir co corazón.
Neste disco tamén aparece esa constante da túa proposta musical, a poesía, cun feixe de mulleres, penso que xa imprescindibles, das nosa letras: Iolanda Zuñiga, Xohana Torres, Ana Romaní, e tamén do teu compañeiro, Keith Payne. ¿Seica a literatura ten tanta importancia na túa creación como a parte máis musical, non é certo?
Si, encantaríame crer que é así, os libros forman parte da miña vida, e son o pracer máis grande, a veces tamén a dor, pero si que é verdade, e cada vez máis que unha das cousas, cando me preguntan que influencias teño na miña música, digo si, Caetano Veloso, pero todo o que leo, o cine tamén, pero o que leo particularmente, ten moita máis influencia. Creo que o último recital onde chorei e onde me emocionei, non foi nun concerto, foi con Olga Novo. É algo… escoitala en directo é impresionante, pero ler os seus poemas é volver a revivir iso, é incrible. Estou aprendendo poesía, graza ó meu compañeiro, e grazas a que me rodea de poetas, estou aprendendo, non a ser poeta, que xa me gustaría, pero a valoralo moito máis, e a disfrutalo.
Eu estudei Historia da Arte, e doume conta agora, que o fixen por buscar. Eu recordo de estar no instituto é non ter nin idea de que facer, todo era aburrimento, e o único que me tiraba era a Historia, a Literatura, e descubrín, en COU, Historia da Arte, e foi como unha revelación. ¿Isto que é? Nunca me falaron disto, non veño doutro mundo, na miña familia nunca me falaran disto. Nunca soubera de nada disto, e de repente dixen ¿porque se fai isto? ¿de onde ven? ¿porque a xente ten a necesidade de facer estas cousas? É unha busqueda, realmente, é o que fago, buscar, sigo buscando, e seguirei buscando toda a vida. Non sei moi ben o que fago, tampouco… tocar, e abrir a porta.
E abrir portas para todos nós, para os que te seguimos.
Bueno, pero vos tamén me abrides portas, hai que abrir portas, polo menos unha fiestra, para respirar.
Se el primero en comentar