Comunicado do Encontro Estatal de Colectivos de Memoria Histórica e de Vítimas do Franquismo
O Anteproxecto de Lei de Memoria Democrática que presentou o Goberno non garante que se poidan investigar e enxuiciar os crimes da Ditadura Franquista.
No 72 aniversario da aprobación da Declaración Universal de Dereitos Humanos, o Encontro Estatal de Colectivos de Memoria Histórica e de Vítimas do Franquismo (a partires de agora Encontro de Memoria), demanda ao Goberno do Estado e ao Congreso dos Deputados a aprobación dunha Lei de memoria democrática que poña fin á impunidade do Franquismo e que garanta os dereitos á verdade, xustiza e reparación ás vítimas da ditadura e a transición.
O Encontro de Memoria, reunido telemáticamente o 10 e 24 de Outubro de 2020, fai a seguinte valoración do Anteproxecto de Lei de Memoria Democrática, aprobado polo Goberno do Estado o 15 de setembro de 2020, que se recolle nun amplo documento (Conclusións V Encontro) e incorpora un importante abano de propostas e reivindicacións do movemento memorialista.
En primeiro lugar, entendemos que é insuficiente o avance que representa este anteproxecto de lei, xa que debería incluír a declaración de nulidade dun dos alicerces fundamentais da impunidade do franquismo: a Lei de Amnistía de 1977, ou polo menos, daqueles apartados (artigo 2, apartados e e f) que impiden investigar os crimes do franquismo, e xa que logo, o acceso á xustiza.
Entendemos insuficiente a condena do franquismo porque non se fai nos termos declarados nas Resolucións das Nacións Unidas adoptadas pola Asemblea Xeral da ONU o 9 de febreiro e o 12 de decembro de 1946.
Polo que atinxe ao período que abrangue a Lei, estamos certos en que este tería que chegar, polo menos ata 1983 e que, nos casos de bebés roubados, a data debería estenderse ata 1999.
Canto á definición compre sinalar que non quedan incluídos (ou se fai dun xeito excesivamente xenérico) todos os colectivos afectados polas diferentes formas de represión franquista, o que supón o non recoñecemento do seu Dereito á Verdade, a Xustiza e a Reparación, como claramente prescribe o Dereito internacional dos Dereitos Humanos.
Por outra parte, hai que mellorar e ampliar a redacción do articulado sobre un aspecto tan importante como é o das vítimas do roubo de bebés. Semella imprescindible incluír a variedade de motivos que xeraron ese crime, durante a ditadura e a transición, perpetrado por entidades ou persoas vinculadas ás institucións do Estado.
Non podemos conformarnos con declarar as sentenzas represivas como nulas e ilexítimas, tal e como recolle o Anteproxecto, xa que esa definición non ten validez xurídica algunha. Debemos darlle pulo á idea de que tanto as sentenzas como os tribunais e toda a lexislación represiva do franquismo sexan declarados ilegais e nulos.
O Anteproxecto non garante a tutela Xudicial Efectiva na localización e exhumación das fosas comúns do franquismo, aínda que si é un avance que o Estado español asuma a súa responsabilidade directa na recuperación e identificación das vítimas.
Do mesmo xeito, enuncia a necesidade de investigar os crimes franquistas, pero non garante a súa persecución penal. Non hai neste capítulo ningún avance con respecto á Lei de Memoria 52/2007, quedando, xa que logo, limitado o Dereito á Xustiza para as vítimas do franquismo. Por iso, é fundamental crear unha fiscalía especializada para a investigación e persecución penal dos crimes do franquismo e a transición.
O Anteproxecto non recoñece a responsabilidade patrimonial do Estado, nin de institucións, organizacións, entidades e particulares, que se beneficiaron do espolio franquista e dos traballos forzados.
O Anteproxecto non garante a apertura e libre acceso a todos os arquivos públicos e privados sobre a represión franquista. Tampouco se compromete coa desclasificación e catalogación de todos os documentos contidos nos mesmos. Tampouco asegura o acceso á información, nin o dereito das vítimas á verdade, a xustiza e a reparación.
Opoñémonos frontalmente a que o 31 de outubro sexa declarado Día de recordo e homenaxe ás vítimas do franquismo, pois non ten ningún significado simbólico para o movemento memorialista.
Compre sinalar tamén, que o texto non abre a porta a unha lei de acompañamento cunha detallada e suficiente dotación presupuestaria.
Consideramos imprescindible, para garantir os dereitos á verdade, xustiza e reparación ás vítimas da ditadura e a transición, engadir á futura Lei de Memoria Democrática como Disposicións Finais, establecendo a obrigatoriedade da súa ratificación e desenvolvemento lexislativo no prazo dun ano dende a entrada en vigor
Lei de Memoria Democrática, as seguintes reivindicacións :
O Estado español ten que ratificar a Convención Internacional de 1968 pola que non prescriben os crimes de guerra e os crimes de lesa humanidade, garantindo por lei que se aplique esta Convención aos crimes cometidos polo franquismo.
É imprescindible, ademais, modificar a Lei Orgánica 10/1995, de 23 de novembro, do Código Penal, incorporando ao noso dereito interno o principio de legalidade internacional (contido, entre outros, no artigo 7.2 do Convenio Europeo de Dereitos Humanos) e que se cumpra a lexislación internacional en materia de Dereitos Humanos, así como as recomendacións dos relatores da ONU e expertos internacionais.
É asemade necesario modificar o artigo 578 do Código Penal para que inclúa o recoñecemento xurídico de vítimas do franquismo, co fin de que os actos de exaltación do franquismo e de negacionismo histórico sexan definidos como delitos e non queden impunes. De igual xeito esiximos a ilegalización de calquera organización, partido, fundación ou asociación que de exalte, xustifique ou de pulo á ideoloxía, a violencia e todos os actos que o franquismo executou e promulgou desde o 18 de Xullo de 1936.
Para rematar, facemos un chamamento ás forzas parlamentarias democráticas, para que no proceso de tramitación da Lei introduzan todas as modificacións precisas, co obxectivo de que no texto definitivo e dunha vez por todas se poda facer efectivo o dereito á Verdade, a Xustiza e a Reparación para as vítimas do franquismo e o conxunto da sociedade.
10 de decembro de 2020.
Colectivos firmantes do documento de conclusiones V Encontro Estatal de Colectivos da Memoria Histórica e de Vítimas do Franquismo
Acció Ciutadana contra la impunitat del franquisme al País Valencià / Plataforma de suport a la Querella Argentina
Afeco Asociación
AFFNA 1936 | Asociación de Familiares de Fusilados, asesinados y desaparecidos en Navarra en 1936.
AGE (Archivo Guerra Civil y Exilio)
Agrupación de familiares de víctimas del franquismo de la fosa 128 de Paterna.
AMECECA (Asociación Memorial en el Cementerio de Cáceres)
Amical de Mauthausen y otros campos y de todas las víctimas del nazismo de España
Amicale des Anciens de Guérilleros Espanols en France (F.F.I.)
Anemoi
APIGF asociación de perjudicados por la incautación del gobierno franquista
Asamblea Memorialista Andaluza
Asamblea Republicana de Vigo
Asociación «LA BARRANCA» para la Preservación de la Memoria Histórica en La Rioja
Asociación «Memoria Histórica de Rota»
Asociación 19 Mujeres de Guillena.
Asociación Andaluza de Víctimas de la Transición
Asociación Aremehisa de Aguilar de la Frontera
Asociación ARMH Comisión por el Derecho a las Exhumaciones
Asociación Comisión de la Verdad San Sebastián de los Reyes
Asociación Cultural Batalla de Lopera.
Asociación de familiares de la fosa 115 del cementerio de Paterna
Asociación de Familiares de Víctimas del Franquismo de Navas del Madroño
Asociación de Familiares del Memorial de Villanueva de la Serena (AFAMEVVA)
Asociación de Familiares y Amigos por la Recuperación de Jerez y Comarca
Asociación de Los Pedroches por la República
Asociación de Memoria Histórica La Rambla
Asociación de Memoria Histórica PTA-JGR
Asociación de Víctimas del Franquismo de Valverde de Llerena –AVFVDLL (BadajozExtremadura)
Asociación de Víctimas del Genocidio – Donostia
Asociación Foro de la Memoria Histórica del distrito de Latina
Asociación Foro para la Recuperación de la Memoria Histórica de Palma del Río
Asociación Fosa de Alcaraz
Asociación Granadina Verdad Justicia y Reparación
Asociación Guerra y Exilio de Andalucía.
Asociación Manuel Benítez Rufo de Dos Hermanas
Asociación Matilde Landa
Asociación Memoria Democràtica del Baix Llobregat
Asociación Memoria Immolats per la llibertat a Catalunya
Asociación Memorial Campo de Concentración de Castuera
Asociación Memorialista Germinar de Bujalance.
Asociación para la Recuperación de la Memoria Democrática, Social y Política de San Fernando.
Asociación para la Recuperación de la Memoria Histórica de Alcalá de Henares
Asociación por la Memoria Histórica de Arahal
Asociación por la recuperación de la memoria histórica «Romance de Juan Garcia» de Puebla de Cazalla.
Asociación por la Recuperación de la Memoria Histórica de Paterna de Rivera.
Asociación Pozos de Teruel
Asociación Recuerdo y Dignidad
Asociación Republicana Irunesa “Nicolás Guerendiain”
Asociación Semillas de Libertad
Asociación Sevillana Verdad, Justicia y Reparación
Asociación Sociocultural La Desbandá
Asociación Taula per la Memòria d’Alcàsser
Asociacion Viguesa pola Memoria do 36.
Associació Catalana d’Expresos Polítics del Franquisme
Ateneo Cultural Republicano Castro del Río
Ateneo Republicano Araba
Ateneu de Memòria Popular de Barcelona
Avices, Asociación de Víctimas del Estado
Colectivo de Familiares de la Fosa de San Lorenzo del Escorial
Colectivo Mayores de Izquierdas
Colectivo Memoria de Futuro de Alburquerque
COMEX Cordinadora Memorialista de Extremadura
Comisión Cívica de Alicante para la Recuperación de la Memoria Histórica
Comisión Memoria Histórica Democrática Fontaniega de Fuentes de Andalucía
Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica de A Coruña
Coordinadora de Asociaciones por la Memoria Democrática del País Valenciano
Coordinadora de la Comisión de Memoria Libertaria de CGT
Cultura y Memoria democrática de PODEMOS CLM
Europa Laica
Federación Asturiana Memoria y República (FAMYR)
Federación de Asociaciones de Memoria Histórica de la Región de Murcia
Federación Estatal de Foros por la Memoria
Foro por la Memoria de Castilla la Mancha
Foro por la Memoria de Castilla y León
Foro por la Memoria de Córdoba
Foro por la memoria de Huelva
Foro por la Memoria de la Comunidad de Madrid
Foro por la Memoria Democrática de la Carlota
Foro por la Memoria Histórica y Valores Republicanos de Utrera
Fòrum de Tarragona per la Memòria
Fundación Anselmo Lorenzo de la CNT
Fundación Francisco Largo Caballero
Grupo Memorialista del Zenete y Comarca de Guadix
Iniciativa Galega pola Memoria
La Comuna, Asociación de presxs y represaliadxs por la dictadura franquista
Plantaforma Contra la Impunidad del Franquismo.
Plataforma Construyendo ReDpública de Utrera
Plataforma de Asociaciones Memorialistas de Aragón
Plataforma Gambogaz de Sevilla
Plataforma Vasca contra los crímenes del franquismo
Red Roja
Secretaría de Memoria Democrática del PCE
Todos los Niños Robados Son También Mis Niños
Se el primero en comentar