Por Ramón Nicolás / Caderno da Crítica
Moncho Iglesias abordou o conflito palestino, talvez mellor, a vida nun territorio chamado Palestina en diversas propostas anteriores. É neste Cheira, un libro feito a lume manso, no que dá saída, talvez para revivila, á memoria do experimentado ou sentido. Faino desde as instancias dun proceso de evocación mercé o recurso aos sentidos, entre os que destaca o olfactivo: operativo para articular un retorno ao que os ulidos conservan, ou máis ben, ao que rescate dos ulidos propón, sen esquecer un importante papel outorgado a todo aquilo que as imaxes reteñen ou atesouran do vivido e do sentido.
Iglesias acaróase a un discurso poético que interna, e externamente, quebra as fronteiras, isto é, opta pola acumulación dun fío evocador que non ten pausa para articular un longo poema único que adopta a forma dunha fervenza ou torbeliño creador para integrar no seu seo un amplo abano de opcións discursivas de diferente teor que, á súa vez, se interrompe por notas a rodapé, verdadeiras síncopas, onde cobra unha maior presenza o relato curto, en ocasións xorde de novo algún poema curto ou engade textos de filiación lendaria, fantástica ou dalgún morto que relata a súa propia morte.
Cheira é, pois, un libro dos sentidos e de rica simboloxía; un libro cheo de sinestesias, de xogos lingüísticos, dono dun intenso paralelismo e dun ritmo interno particular, alén de recrear un ricaz fonosimbolismo distribuído tantas veces no manexo efectivo da imaxe visionaria. Cheira, así pois, axúdanos a cuestionalo todo, xa non só o conflito que nos vén á mente cando pensamos en Palestina. Faino grazas a ese recorrente “quiste” aludido aquí e acolá en todo o libro que suxire e posibilita múltiples lecturas: ese tumor que se modifica segundo as ocasións, esa dor perenne, mais tamén esa vida que agroma con persistencia, malia os narices dos tanques, malia o zoar das balas, malia unha infancia, a de Ahmed por exemplo, roubada.
«Cheira», Moncho Iglesias. Urutau, Pontevedra, 2020
Se el primero en comentar