Por Jose Vieira
Primeiro de nada, queremos avanzar que somos un observador fóra do contexto, e sen intereses doutra orde, que non sexa ollar o mundo que nos cerca.
Como aprendiz destas cousas de escribir e falar do que non sabemos, pois, sempre procuramos escribir do que estudamos cada día á praza de decenas de anos, este campo, é para nós un desafío, que como Norberto Bobbio sempre se propoña, o de facer despois de dicir e, infelizmente xamais o hai conseguido, pois súas ideas só veñen a luz, na súa case totalidade con Michelangelo Bovero.
Analizar unha campaña para unha renovación legal dun determinado cargo político, é necesariamente unha tarefa, que como moi ben expresa Ricard Jiménez no seu artigo, en Nueva Revolución, un traballo linear e directo. Para nós, que estamos de acordo con seu excelente artigo, é un exercicio de considerados aleatorios, cuxas bases, nin sempre son moitas veces lóxicas, antes nacen de improvisos, cada vez máis planeados, para resultaren como tal.
Pondo de lado, a filosofía política ou a teoría e ideoloxía, que nos legaron entre outros a través dos escritos de Hobbes, Locke, Kant, Karl Marx ou Weber, que nos transmitiron, os chamados vínculos de entre liberdade e igualdade, ou sexa, os fundamentos normativos de democracia e o seu alcance práctico, nas promesas, como o ligamento cos dereitos as liberdades e as súas garantías, incluíndo os debates respectivos, á praza e ao longo das campañas.
Entón o que sobre nada nas augas, dunha carreira por un lugar ao sol, son as promesas humanas dos corredores desas probas de sprint, en que os debates non son máis que ataques de orde persoal, en que os programas priman pola súa inexistencia, en que os instrumentos de comunicación, se destinan a vender soños, de “ti non eu si”, nos fixemos mal, no entanto, vos fixestes peor”.
De que falamos?
Naturalmente, dunha disciplina que resulta dunha mestura de ciencia política e o marketing, e desta simbiose, se nutren unhas chamadas organizacións comerciais, que proliferan na espuma do leite, que ferve sen se sentir. Esta mestura, busca, investiga, planifica e, xera a comunicación, para realmente manipular a opinión da cidadanía. Estas organizacións profesionais son entes, en principio apolíticas, no entanto, no seu labor transforman todo nun plano inclinado para un determinado competidor.
Así as tendencias, son meras especulacións estatísticas e como moito van até aplicacións econométricas con lóxicas de teoría de xogos.
Posta esta sintética introdución, que pasa do outro lado do río Miño?
Absolutamente nada, a non ser un estado catastrófico de pandemia, pois os axentes do negocio Estado, fixeron todo ou case todo, a partir de certas promesas, como o ligamento cos dereitos as liberdades e as súas garantías, incluíndo os debates respectivos, á praza e ao longo das campañas.
Parece unha panoplia bastante ampla, no entanto, nin sempre o que parece é. E no caso presente, as diferenzas son exiguas e máis do que iso, son causa dunha confusión debidamente programada.
Interesa, estas eleccións, de sobre maneira aos portugueses hoxe?
A resposta parece evidente, pois, a maioría dos portugueses dimitiu das ideoloxías, e os que de verdade lles interesa, van sendo cada vez menos, unicamente por defunción. Os tempos da formación e participación dos cidadáns, xa pasou.
Será este desinterese, pola política, a razón das abstencións, cada vez maiores?
Tampouco parece ser así, o que pasa é que os portugueses aprenderon algo de todos estes tempos. A lección se pode expresar da seguinte maneira: desde os primeiros tempos da Constitución actual e, sobre todo, despois da revisión de 1982, ficou ben estabelecido e definitivamente ben presente na cabeza dos portugueses, que un Presidente é un arbitro, un moderador e, garante do funcionamento de todas institucións (de forma sucinta é un réxime semipresidencialista).
Se pode dicir, que se traduce que o Presidente intervén activamente na vida política en xeral, mais non goberna, que non lidera ningún Goberno ou oposición, que non ten, nin pode ter, ningunha militancia activa.
Os portugueses saben perfectamente, que ao Presidente da República está reservado un papel de enorme importancia nas crises (de Goberno e de Asemblea da República).
Os cidadáns están plenamente confiados, en Portugal, que é preferíbel, non por todos os ovos no mesmo prato e, así é habitual (a pesar de haber excepcións), que un goberno dunha cor máis progresista, cadrar mellor, cun Presidente máis centrista. Ou sexa, o Presidente pasaría a ser o elemento de referencia, a unha estabilidade política e ao mesmo tempo, un factor de integración nacional.
Á súa vez, está situación institucional, lle permite, ao Presidente da República, espazo político par intervencións e mobilizacións dos axentes políticos, no sentido dos superiores obxectivos nacionais, a curto medio e largo prazo. E esta potestade, pode exercer tanto a nivel interno coa nivel externo.
Estas características das funcións do Presidente da República portuguesa, están comprendidas e asumidas pola maioría dos portugueses e de aí, como son os nacionais, moi afectos ao deporte chamado fútbol, toman como correcto, o que din os adestradores do referido deporte, “cando un equipo, vai máis ou menos ben, non se debe facer alteracións”.
Este é o tipo de pensamento que fai cos portugueses non se mobilicen para ir votar masivamente.
No entanto, este ano, máis que en calquera outro, a proliferación de corredores, sete, fai que se a abstención for elevada, pensamos entre 60% e os 70%, pode traer á colación a necesidade dunha segunda volta. E nesta, pode xurdir sorpresas non co vencedor final, mais si co seu contrincante, que se teña de afrontar, co vencedor final.
Tamén, queriamos deixar dito, que cando Ana Gomes, fala da herdanza de Mário Soares e de Salgado Zenha, esta é unha falácia, pois aqueles que asistiron ao desenrolar dos acontecementos de entón, sabemos moito ben que estaban desfeitas as posicións de confluencia política entre ambos.
Queremos referir, que a presenza solicitada pola demandante Ana Gomes, de Manuel Alegre, na súa candidatura, é necesariamente un problema de orfandade, e de sentimento de frustración dese gran poeta, que se rexeita a deixar de aparecer, no lado, onde ve que hai luz, ou onde a súa lealdade o conduce. No entanto, o que realmente conta é o extraordinario esforzo de militancia e de desexo de facer pedagoxía política de forma absolutamente honesta e, sacrificada, de dous demandantes, con vista á formación política e espírito de análise, do coñecemento dos problemas, se trata de pedagoxía de masas, falamos de João Ferreira e de Marisa Matias. Ambos, os grandes sacrificados por unha base ideolóxica imprescindíbel.
Imos complementar este texto coas formacións de cada un dos demandantes admitidos na carreira a Presidente da República Portuguesa, conforme abaixo indicamos:
Marisa Matias (Bloco de Esquerda / Movemento Alternativo da Esquerda). Eurodiputada e socióloga.
Marcelo Rebelo de Sousa (Partido Social Democrático / CDS). Presidente actual e profesor universitario.
Tiago Mayan Gonçalves (Iniciativa Liberal). Dirixente de IL e membro das estruturas da Uniao de Freguesías. Avogado.
André Ventura (CHEGA). Deputado da Asamblea da República. Avogado.
Vitorino Silva (Reaccionar Incluír Reciclar). Líder de RIR. Expresidente da freguesía Rans-Penafiel.
João Ferreira (Partido Comunista Portugués / Ecoloxistas / Os Verdes). Eurodiputado e concelleiro da cámara de Lisboa. Biólogo.
Ana Gomes (Partido Socialista / PAN). Ex-eurodiputada. Xurista e diplomática.
Estes, foron os demandantes aceptados e que cumpriron as condicións esixidas pola lei. Houben unha candidatura rexeitada, a de Eduardo Baptista e seis demandantes máis que se propuñan concorrer, no entanto, acabaron por non concretar súas candidaturas.
Como podemos desde xa observar, houben bastante movemento (mesmo considerando a apatía popular referida), por parte dos cidadáns, para concorrer a un posto político, de acordo, conforme enriba referimos, no réxime semipresidencialista portugués.
Xa veremos o que pasará o día 24 de xaneiro e, se de traxe, haberá ou non segunda volta.
Finalmente, non temos clasificación nin idea sobre tan sinistra personaxe como a de André Ventura, un populista, na liña dos movementos populistas, cheos de mentiras e enganos máis que infames, digamos trompistas (o neoloxismo e noso), tan ao gosto dunha extrema dereita, que se serve destes arietes, como peóns destrutivos do taboleiro do xadrez político, sexa onde sexa.
Atención, comentar con máis palabras, para qué? As palabras as levan o vento!
NOTA:
Atención, que ser unha república, non significa que sexa unha democracia e moi menos plena, basta ver a América do Norte, onde realmente os políticos o que din e o que está consagrado é que é unha república, de aí os Republicanos se consideraren os arautos da lexitimidade republicana.
Se el primero en comentar